Huyết áp tăng và Chỉ số huyết áp ?

Mỗi khi chúng ta đi khám bệnh, các bác sĩ đều phải đo huyết áp và xem chỉ số đo huyết áp cho từng bệnh nhân. Vậy huyết áp và các chỉ số huyết áp quan trọng như thế nào?

1/ Bệnh cao huyết áp tiếng Anh là gì ?

Cao huyết áp còn được gọi là tăng huyết áp hay là lên tăng xông, ( từ chữ Hypertension trong tiếng Pháp ) .Trong tiếng Anh được gọi là High Blood Pressure là bệnh thường gặp khi áp lực lên thành mạch lớn ăn trong thời gian dài, gây ra nhiều vấn đề sức khỏe như bệnh tim mạch .

* Huyết áp tăng  là :

( Blood pressure) là áp lực đẩy máu bên trong lòng mạch. Thường chú ý và phổ biến nhất là HA bên trong lòng Động mạch hệ thống đẩy máu tới các cơ quan trong cơ thể (systemic arterial blood pressure). 

Huyết áp động mạch hệ thống ( chính là HA mà mọi người thường biết tới) phụ thuộc vào

 a) Sức co bóp cơ tim thì tâm thu 

 b) Sức đàn hồi thành mạch thì tâm trương + tâm thu. 

 2/ Có bao nhiêu cách đo huyết áp ?

-Máy đo cơ học: cần người có chuyên môn, nhận định đúng các tiếng Korotkoff khi đo.

-Máy điện tử: dễ dàng sử dụng tại nhà, có thể đo bắp tay, cổ tay … nhưng sẽ kém chính xác trong một số trường hợp.

-Máy Holter huyết áp: hệ thống gắn trên cánh tay, tự động đo và ghi lại Huyết áp mỗi 30p kể cả khi đi ngủ, phát hiện các cơn THA, mức độ THA, diễn biến THA để xác định chẩn đoán, đưa ra phương pháp trị chính xác hơn. Cần BS chuyên khoa biết đọc phần mềm phân tích.

Hai phương pháp : đo cơ học và đo bằng máy Holter chỉ được sử dụng ở phòng khám, bệnh viện. Cần có chuyên viên y tế có chuyên môn cao.

Máy đo huyết áp điện tử là giải pháp đơn giản cho mọi gia đình. 

3/ Các lưu ý khi đo máy huyết áp điện tử tại nhà -PK. MINH KHAI 430:

- Quấn băng túi hơi vòng bít vào cánh tay đảm bảo khoảng cách từ mép vòng bít đến khuỷu tay người đo là khoảng 1 đến 2 cm.

- Ngồi với tư thế thoải mái và thẳng lưng. Chân đặt song song trên sàn nhà. 

- Gập tay kiểm tra xem vòng bít đã quấn đúng và thoải mái chưa? Băng quấn túi hơi nằm vùng trên khuỷu tay ngang với tim.

- Bật máy, chờ đợi kết quả. Đọc kết quả huyết áp tâm thu, huyết áp tâm trương và nhịp tim 

- Tắt máy.

*Không đo huyết áp nhiều lần ở một vị trí. Vì có thể cho kết quả không chính xác. Nhiều trường hợp phải đo huyết áp cả hai tay để so sánh.

Việc xác định HA tại nhà với máy đo điện tử ngày nay là một việc quá dễ dàng, nhưng với trường hợp bệnh lý hay nghi ngờ các dấu hiệu lạ. Nhận thấy bản thân có những thay đổi bất thường về các chỉ số huyết áp.Thì chúng ta cần liên hệ phòng khám, bệnh viện để được tham vấn những bác sĩ chuyên môn về tim mạch, tiến hành kiểm tra huyết áp. Nhằm kịp thời tìm ra nguyên nhân gây bệnh để phòng ngừa các hệ lụy nguy hiểm không đáng có về sau .

VD: máy holter HA, sẽ đo HA mỗi 30p trong vòng 24-36 giờ, từ đó tìm ra các thời điểm THA bất chợt 

3/ Cách đọc chỉ số huyết áp: 

Huyết áp có hai số :

-Huyết áp tối đa hay tâm thu (  chỉ số ứng với vị trí số 1 ở trên máy đo huyết áp )

Huyết áp tâm thu là áp lực của máu lên động mạch khi tim co bóp. Con số này luôn được quan tâm hơn cả cả vì thể hiện được khả năng bơm máu của tim cung cấp đến các cơ quan. 

-Huyết áp tối thiểu hay tâm trương ( ứng với vị trí số 2 ở máy đo huyết áp)

Huyết áp tâm trương là áp lực máu lên thành động mạch khi tim giãn ra. Không được quan tâm như chỉ số đo huyết áp tâm thu, con số này thường ít được chú ý đến do chỉ phản ánh khả năng đàn hồi của thành mạch và yếu tố này khó có thể thay đổi được. 

4/ Các nguyên nhân làm thay đổi chỉ số huyết áp :

Huyết áp trung bình tùy thuộc vào mỗi độ tuổi, giới tính nên sẽ  không giống nhau. Việc tìm hiểu về chỉ số huyết áp bình thường là bước đầu tiên trong việc bảo vệ sức khỏe trước các bệnh lý liên quan đến áp lực máu tác động lên thành mạch.

Các bệnh lý liên quan đến huyết áp luôn là mối bận tâm hàng đầu, do hiện nay các bệnh liên quan đến huyết áp ngày càng bị trẻ hoá .Vì vậy mọi người nên cố gắng kiểm soát sao cho huyết áp của bản thân ở mức bình thường. Để có thể hạn chế được các bệnh về huyết áp. Việc nắm rõ các nguyên nhân làm thay đổi chỉ số huyết áp sẽ giúp ta chủ động kiểm soát tình trạng huyết áp của mỗi người .

- Theo tuổi: càng lớn tuổi HA tăng dần do độ đàn hồi thành mạch kém

-Theo thời gian sinh hoạt: HA thấp khi ngủ, buổi sáng thấp hơn buổi trưa và buổi chiều HA giảm dần.

- Theo vận động: sau tập thể dục, ăn no HA tăng, nhịp tim tăng HA tăng nhưng khi nhịp tăng quá cao HA sẽ giảm do tim co bóp kém hiệu quả.

- Theo tâm lý: nóng giận làm HA tăng, buồn rầu HA giảm.

- Theo bệnh lý: sốt, nhiễm trùng, cường giáp..

- Khi mang thai 

5/ Nên đo huyết áp khi nào ?

Đo huyết áp tại nhà thường được khuyên nên thực hiện vào buổi sáng khi mới thức dậy và trước khi bước ra khỏi giường. Nếu được yêu cầu theo dõi huyết áp nhiều lần trong ngày, nên chọn các thời điểm cố định dễ nhớ và cũng dễ có căn cứ so sánh.

Khi bị đau đầu chóng mặt thì người bệnh cũng nên tiến hành đo huyết áp để biết được nguyên nhân thật sự có liên quan đến huyết áp hay không.

Trong quá trình đo nên giữ tinh thần thoải mái, không nên nói chuyện khi tiến hành kỹ thuật đo huyết áp. 

Không nên tự ý uống thuốc khi đau đầu chóng mặt và nghĩ mình bị tăng huyết áp. 

Chỉ số đo huyết áp cũng sẽ không chính xác khi đo vào các thời điểm như sau: 

Nhất là các mẹ bầu cần trang bị cho bản thân những cẩm nang mẹ bầu. Để mẹ có thể hiểu rõ thêm những vấn đề phòng ngừa và chữa trị để có thể an tâm hơn trong quá trình mang thai.