Chỉ Số Protein Trong Nước Tiểu Bà Bầu Nói Lên Điều Gì

Xét nghiệm nước tiểu là một trong những xét nghiệm quan trọng đối với phụ nữ mang thai. Thông qua xét nghiệm nước tiểu, bác sĩ có thể chẩn đoán nhiều bệnh lý như tiền sản giật, nhiễm trùng đường tiết niệu,... Trong đó chỉ số protein niệu rất quan trọng vì nó có thể cảnh báo nguy cơ các bệnh lý ảnh hưởng xấu đến thai kỳ. Chị em cùng Minh Khai tìm hiểu ngay sau đây.

Protein niệu ở mẹ bầu có nghĩa gì?

Protein niệu là một chỉ số quan trọng trong xét nghiệm nước tiểu của thai phụ, chỉ số này giúp bác sĩ đánh giá sức khỏe của cả mẹ và thai nhi. Bình thường, lượng protein trong nước tiểu của mẹ bầu nằm trong ngưỡng cho phép từ 7.5 - 20 mg/dL hoặc 0.075 - 0.2 g/L. Tuy nhiên, khi lượng protein vượt quá 0,3 g trong 24 giờ hoặc trên 1 g/L, protein niệu được coi là dương tính.

Ở cuối thai kỳ, nếu protein niệu dương tính và kèm theo các triệu chứng như tăng huyết áp, phù mặt và tay chân, mẹ bầu sẽ có nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tiền sản giật hoặc nhiễm độc huyết. Trong trường hợp phát hiện protein albumin trong nước tiểu, điều này có thể là dấu hiệu của tiểu đường thai kỳ hoặc nhiễm độc thai nghén. Ngoài ra, protein niệu còn có thể cảnh báo các vấn đề như nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc bệnh lý về thận.

Việc theo dõi và điều trị kịp thời các dấu hiệu bất thường này là rất cần thiết, đặc biệt khi protein niệu xuất hiện sau 20 tuần tuổi thai. Nếu protein niệu xuất hiện trước khi mang thai hoặc trước 20 tuần tuổi thai, điều này có thể là dấu hiệu của bệnh thận từ trước đó, lúc này mẹ bầu cần được chăm sóc đặc biệt và điều trị phù hợp.

Chỉ số protein niệu ở phụ nữ mang thai mẹ bầu cần biết.

Phân loại protein niệu ở thai phụ

Xét nghiệm nước tiểu là cách để kiểm tra protein niệu, một chỉ số quan trọng trong suốt thai kỳ. Thông thường, chỉ số này sẽ tăng trong quá trình mang thai, nhưng nếu vượt quá 300 mg/24 giờ, điều đó được coi là bất thường. Protein niệu ở thai phụ có thể được phân thành hai loại như sau:

• Protein niệu mãn tính: Loại này xuất hiện khi protein đã có trong nước tiểu từ trước khi mang thai. Nếu xét nghiệm phát hiện protein niệu trước 20 tuần của thai kỳ, có thể đây là dấu hiệu của một bệnh thận đã tồn tại từ trước.

• Protein niệu khởi phát: Đây là tình trạng protein chỉ xuất hiện trong nước tiểu sau khi mang thai. Điều này có thể là dấu hiệu của nguy cơ tiền sản giật, một tình trạng nghiêm trọng cần theo dõi kỹ lưỡng.

Cơ chế xuất hiện protein niệu trong thai kỳ

Protein niệu xuất hiện do những sự thay đổi trong cơ thể khi mang thai, đặc biệt là sự thay đổi trong cấu trúc và chức năng của thận. Khi thai nhi phát triển, nó gây áp lực lên đường tiết niệu, bể thận, và niệu quản. 

Lượng máu cung cấp cho thận cũng tăng lên, làm tăng mức lọc cầu thận lên khoảng 50%. Đồng thời, áp lực huyết động ở thận cũng tăng, dẫn đến giảm khả năng tái hấp thu protein ở ống thận và tăng tính thấm của thành mao mạch. Những thay đổi này có thể khiến protein xuất hiện trong nước tiểu, ngay cả ở những thai phụ không có bệnh lý về thận.

Ý nghĩa của chỉ số protein niệu

Protein niệu có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều tình trạng sức khỏe nghiêm trọng trong thai kỳ, bao gồm:

• Tiền sản giật: Đây là một tình trạng nghiêm trọng xuất phát từ bánh rau, thường xuất hiện sau tuần thứ 20 của thai kỳ. Các triệu chứng tiền sản giật có thể bao gồm huyết áp cao, phù, đau đầu, buồn nôn, nôn, tiểu ít, và mờ mắt. Nếu không được điều trị kịp thời, tiền sản giật có thể dẫn đến co giật, hôn mê, và nhiều biến chứng nguy hiểm khác, đe dọa tính mạng cả mẹ và thai nhi.

• Nhiễm trùng đường tiểu: Protein niệu cũng có thể là dấu hiệu của nhiễm trùng đường tiểu. Thai phụ bị nhiễm trùng có thể có các triệu chứng như sốt, rét run, buồn nôn, và đau lưng. Nếu không được điều trị sớm, nhiễm trùng có thể lan lên thận, gây sảy thai, sinh non, hoặc thậm chí lưu thai.

• Sản giật: Đây là biến chứng của tiền sản giật, gây ra các cơn co giật toàn thân. Sản giật có thể xảy ra trước, trong, hoặc sau khi sinh, và cần được cấp cứu ngay để bảo vệ tính mạng của mẹ.

• Hội chứng HELLP: Đây là một hội chứng nguy hiểm thường liên quan đến tiền sản giật, có thể gây tổn thương nghiêm trọng đến nhiều cơ quan trong cơ thể mẹ, đồng thời đe dọa tính mạng của thai nhi.

• Nguyên nhân khác: Protein niệu ở thai phụ cũng có thể do các nguyên nhân như mất nước, sốt, căng thẳng, tập luyện quá sức, tiểu đường thai kỳ, viêm khớp, bệnh thận mãn tính, hoặc bệnh lupus.

Việc hiểu rõ về protein niệu và các nguyên nhân tiềm ẩn giúp thai phụ và gia đình có thể chủ động hơn trong việc chăm sóc sức khỏe mẹ bầu suốt thai kỳ, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé.

Dấu hiệu chẩn đoán protein niệu ở phụ nữ có thai

Sự hiện diện của protein trong nước tiểu, có thể là dấu hiệu của một số vấn đề sức khỏe trong thai kỳ. Các dấu hiệu nhận biết protein niệu ở phụ nữ mang thai bao gồm:

• Nước tiểu có mùi khó chịu, đôi khi lẫn máu.

• Gia tăng tình trạng tiểu rắt hoặc tiểu buốt.

• Thân nhiệt tăng bất thường.

• Đau ở vùng xương chậu, bụng dưới, hoặc lưng dưới.

• Cảm giác đau hoặc nóng rát khi đi tiểu, và có thể đau bụng khi quan hệ.

Khi phát hiện protein niệu sớm với chỉ số > 0,3 g/24h, cần lưu ý đến các bệnh lý tiềm ẩn như nhiễm trùng đường tiểu, bệnh thận mạn tính, và đặc biệt là nguy cơ tiền sản giật.

Chẩn đoán tiền sản giật

Tiền sản giật thường xuất hiện sau 20 tuần thai, khi protein niệu vượt ngưỡng cho phép và kèm theo các triệu chứng:

• Huyết áp tăng cao.

• Có thể xuất hiện phù ở nhiều mức độ.

• Các triệu chứng khác bao gồm đau đầu, rối loạn thị giác, buồn nôn, cảm giác buồn ngủ, đau thượng vị, và phù nề.

Tiền sản giật là một tình trạng nghiêm trọng liên quan đến bánh rau, chỉ có thể kết thúc khi thai nhi được sinh ra. Một số yếu tố nguy cơ bao gồm tiền sử gia đình có người mắc tiền sản giật, mẹ mang thai lớn tuổi, béo phì, các bệnh về mạch máu, hoặc mang thai đôi.

Chẩn đoán bệnh thận ở phụ nữ mang thai

Nếu có bệnh sử về thận hoặc xuất hiện các triệu chứng lâm sàng liên quan, bác sĩ sẽ chỉ định các xét nghiệm sâu hơn để xác định loại bệnh thận. Một số bệnh lý thận có thể liên quan đến phụ nữ mang thai bao gồm:

• Hội chứng thận hư.

• Lao thận.

• Tắc nghẽn đường tiểu.

• Bệnh thận trào ngược, nang thận, hoặc u thận.

Nếu chỉ số protein niệu > 2 g/ngày, có thể nghĩ đến bệnh lý cầu thận (cần kiểm tra các triệu chứng như hồng cầu niệu, phù tái phát, hoặc bệnh hệ thống). Nếu protein niệu < 2 g/ngày, có thể liên quan đến bệnh lý ống kẽ thận (cần kiểm tra các dấu hiệu nhiễm khuẩn đường tiểu, sỏi thận, hoặc bạch cầu niệu).

Nguyên nhân protein xuất hiện trong quá trình mang thai?

Protein niệu xuất hiện trong nước tiểu có thể xảy ra trong thai kỳ do nhiều yếu tố liên quan đến sự thay đổi của cơ thể người phụ nữ. Một số lý do phổ biến giải thích sự xuất hiện của protein trong nước tiểu khi mang thai là:

Sự thay đổi kích thước và chức năng của thận

Khi mang thai, thận của người mẹ bầu thường lớn hơn do thai nhi gây áp lực lên đường tiết niệu. Điều này dẫn đến giãn đài thận, bể thận, và niệu quản. Cùng với đó, máu được cung cấp cho thận cũng tăng, làm mức lọc cầu thận tăng khoảng 50%, đặc biệt trong giai đoạn đầu và giữa thai kỳ. Vào những tuần cuối, mức lọc này có xu hướng giảm dần, kết hợp với sự tăng huyết động và thay đổi tính thấm của mạch máu, khiến khả năng tái hấp thu ở ống thận giảm và protein niệu xuất hiện.

Sự phát triển của tiền sản giật

Tiền sản giật là một bệnh lý nguy hiểm trong thai kỳ, xảy ra do tổn thương các tế bào nội mô mạch máu, cùng với phản ứng viêm quá mức ở thai phụ. Điều này dẫn đến:

• Tăng tính thấm thành mạch máu: Gây ra phù nề và làm xuất hiện protein niệu.

• Co mạch máu: Làm tăng huyết áp, giảm lượng máu lên não và có thể gây co giật, tổn thương gan.

• Giảm lưu lượng máu qua nhau thai: Điều này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển của thai nhi, dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng hoặc chậm phát triển.

• Rối loạn đông máu: Khiến cơ thể khó cầm máu và gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cả mẹ và bé.

Hiểu rõ nguyên nhân gây ra protein niệu giúp các bác sĩ và thai phụ sớm phát hiện và xử lý các tình trạng sức khỏe tiềm ẩn, đảm bảo an toàn cho cả mẹ và bé trong suốt thai kỳ.

Phương hướng điều trị protein niệu ở phụ nữ mang thai 

Trong các lần khám thai định kỳ, xét nghiệm nước tiểu thường được chỉ định để theo dõi tình trạng sức khỏe của thai phụ. Nếu chỉ số protein niệu và huyết áp đều tăng cao, bác sĩ có thể đề nghị xét nghiệm máu để kiểm tra tình trạng đông máu, số lượng tế bào, cũng như chức năng gan và thận. Những kết quả xét nghiệm này sẽ được kết hợp với các triệu chứng lâm sàng nhằm đưa ra chẩn đoán chính xác và có phương hướng điều trị kịp thời, tránh những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe của mẹ và bé.

Khi thai phụ có protein niệu và nghi ngờ nguyên nhân liên quan đến bệnh lý về thận, bác sĩ có thể chỉ định thêm một số xét nghiệm chuyên sâu để xác định chính xác tình trạng này. Việc này giúp chẩn đoán xem thai phụ có mắc các bệnh lý về thận như: lao thận, u thận, hội chứng thận hư,... hay không. Nếu protein niệu trên 2g/ngày, có khả năng nguyên nhân do bệnh cầu thận, còn nếu dưới 2g/ngày thì có thể là bệnh lý ống kẽ thận.

Protein niệu là một chỉ số chứ không phải là bệnh, vì vậy việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân gây ra tình trạng này. Ngoài việc tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ, thai phụ nên chú ý:

• Ăn nhạt.

• Hạn chế sử dụng đường và thực phẩm chứa nhiều đạm.

• Tăng cường bổ sung rau xanh và trái cây.

• Uống nhiều nước.

• Tránh gắng sức vận động.

• Giữ tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng và hạn chế tiếp xúc với các yếu tố có thể làm hạ thân nhiệt.

Protein niệu trong thai kỳ là một vấn đề không nên xem nhẹ. Tốt nhất, mẹ bầu cần được theo dõi bởi bác sĩ chuyên khoa tại cơ sở y tế uy tín để có phương án điều trị phù hợp, tránh những tác động không mong muốn đến toàn bộ thai kỳ.

Xét nghiệm nước tiểu là một bước quan trọng giúp phát hiện sớm tình trạng protein niệu, từ đó bác sĩ có thể đưa ra phương án điều trị phù hợp. Tại Phòng khám phụ sản Minh Khai, mẹ bầu sẽ được chăm sóc bởi đội ngũ y bác sĩ giàu kinh nghiệm, tận tâm và chuyên nghiệp. 

Phòng khám sở hữu trang thiết bị hiện đại, giúp đảm bảo quy trình xét nghiệm diễn ra nhanh chóng, chính xác. Với không gian thoải mái, sạch sẽ cùng sự hỗ trợ tận tình, Phòng khám phụ sản Minh Khai cam kết mang đến sự an tâm và tin tưởng cho các mẹ bầu trong suốt quá trình thăm khám và điều trị. Mẹ bầu có nhu cầu hãy đến ngay 430 Nguyễn Thị Minh Khai để được thăm khám ngay nhé.